Sinds mensenheugenis worden planten aangewend als geneeskruid
Sinds mensenheugenis worden geneeskrachtige eigenschappen aan planten toegeschreven. De opkomst van de wetenschappelijke geneeskunde heeft echter deze overleveringen willen afdoen als bijgeloof van oude vrouwtjes. Toch zijn reguliere geneesmiddelen vaak gebaseerd, of geïnspireerd, op de werking van planten. Recentelijk wordt bijv. snoeisel van taxus verzamelt vanwege de anti-tumoreigenschappen. Herfsttijloos wordt vermeld op de website van de hartstichting omdat het de kans op hart- en vaatziekten vermindert. Een orchidee in Indonesië helpt bij het bestrijden van microbiële infecties. De wereld van de planten zit vol wonderlijke stoffen die ons, mensen, kunnen helpen bij het genezen.
Secundair metabolisme
Een plant onttrekt een arsenaal aan stoffen aan de bodem en gebruikt deze om zich te voeden, insecten aan te trekken voor bestuiving (kleur en geur) of te beschermen. Hij staat immers vast op zijn plaats en kan niet op de vlucht voor vijandelijke factoren, zoals schimmels, insecten, vraat van dieren, droogte, vorst, UV-straling. Tijdens de evolutie hebben planten geleerd om stoffen aan te maken, die tegen vijanden beschermen, concurenten kunnen weren of helpen ziektes of wonden te genezen of te overleven. Iedere soort maakt zo zijn eigen unieke stoffen aan, zoals bitterstoffen, giften, ‘antivries’, of juist zoetige of kleurige stoffen om op te vallen en snel te kunnen vermeerderen. Dit noemt men de secundaire voedingstoffen of het secundair metabolisme.
Het zijn deze unieke stoffen die ook ons kunnen beschermen tegen ziekten (denk aan de vitaminen en mineralen die wij in groenten zo waarderen) of een geneeskrachtige werking kunnen hebben. En ja ook dat. Want wij mensen hebben als dieren een miljoenen jaren durende evolutie gezamenlijk doorgebracht met planten en schimmels. Veel van onze genen vertonen overeenkomsten met die van planten, waardoor we bepaalde stoffen uit planten (en schimmels ook) herkennen als verwant en ze opnemen in onze lichaamsprocessen. Zelfs op onze hersenen en onze emoties kunnen ze hierdoor een enorme invloed hebben. (zie de blog over Paddenstoelen en ons brein).
Sinds een paar jaar kun de op deze site informatie vinden over de geneeskrachtige werking van planten onder het kopje wetenswaardigheden. Als je zoekt op de term 'geneeskruid' krijg je alle planten te zien waar geneeskrachtige werking aan wordt toegekend. Je kunt als zoekterm ook een ziekte of aandoening invullen. FloraEuropa zal de betreffende planten in het resultaat laten zien.
Er zijn ook heel veel insteressante boeken te vinden, die informatie geven over de geneeskracht van kruiden. Speur eens rond bij een kringloopwinkel.
